تغییر در سبک زندگی ،کنترل نسبی بیماری های واگیر،افزایش عوامل خطر محیطی و مسن شدن جمعیت از عوامل افزایش بیماری سرطان در چند دهه ی اخیر محسوب می شود،در ایران سرطان سومین عامل مرگ و میر است انتظار می رود با افزایش امید به زندگی و افزایش درصد سالمندی موارد بروز سرطان در ایران در دهه ی آینده به دو برابر افزایش یابد.
سرطان ها گروهی از بیماری ها هستند که به صورت رشد بی رویه و خارج از کنترل تعدادی از سلول ها ایجاد می شوند و در حدود 100 نوع مختلف هستد.
تخمین زده می شود که بیش از یک سوم تمام موارد سرطان ها قابل پیشگیری و یک سوم دیگر به شرط تشخیص زود هنگام ،بالقوه درمان پذیر می باشند.
علایم شایع سرطان:
کاهش وزن غیرقابل توجیه ،تب بدون علت ،تغییر طولانی مدت در اجابت مزاج یا وجود خون مخفی در مدفوع ،خونریزی و ترشح غیر طبیعی از واژن در زنان ،خونریزی یا فرورفتگی نوک پستان،وجود غده های زیر جلدی بدون درد و در حال بزرگ شدن،زخمی که بهبود نیابد،تغیر در اندازه،شکل و رنگ خال های پوستی،سرفه های طولانی مدت همراه با کاهش وزن،سیری زودرس و کاهش اشتها به همراه کاهش وزن و خشونت صدا
عوامل خطر ابتلا به سرطان ها:
ü عوامل خطرساز مربوط به رفتار یا روش زندگی ،مصرف دخانیات ،مصرف الکل،رژیم غذایی نامناسب و سبک زندگی کم تحرک و چاقی
ü عوامل خطرساز ژنتیکی
ü عوامل خطرساز محیطی مانند مواجه های شغلی،آلودگی های محیطی و آلودگی غذا و پرتوها
ü ابتلا به برخی بیماری ها از جمله عفونت های مزمن و بیماری های همراه با سرکوب سیستم ایمنی
ü عوامل خطرساز پزشکی مانند اشعه درمانی و مصرف برخی داروها
تشخیص زود هنگام سرطان
تشخیص زودهنگام یک سرطان به معنای تشخیص در مرحله ایست که هنوز محدود و کوچک است و احتمال درمان قطعی آن زیاد است به طوریکه 3/1 از موارد سرطان ها در صورت تشخیص زودرس در مراحل اولیه قابل معالجه ودرمان هستند که عمدتا با آموزش عموم مردم و جمعیت در معرض خطر و کادر پزشکی و همچنین به وسیله ی غربالگری افراد در معرض خطر انجام می شود.
پیشگیری از بروز سرطان:
بخش بزرگی از بروز سرطان ها شناخته شده نیستند اما با رعایت چند نکته میتوان از بروز 3/1 سرطان ها جلوگیری نمود:
ü عدم استعمال دخانیات
ü عدم مصرف مشروبات الکلی
ü رعایت رژیم غذایی مناسب
ü نگه داشتن وزن در حد طبیعی
ü انجام فعالیت های ورزشی منظم
ü محدودیت مواجهه با عوامل شغلی خطرزا
ü جلوگیری از مواجهه طولانی با نور آفتاب
ü پیگیری موارد ژنتیکی و انواع سرطان های خانوادگی
محسن دهقانی
کارشناس برنامه های غیر واگیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان گناوه